ลำปาง - มทบ.32 ค่ายสุรศักดิ์มนตรี จังหวัดลำปาง เปิด บ้านป่องนักจุดท่องเที่ยวในค่ายทหารให้ประชาชนทั่วไปเข้าเที่ยวชมและเรียนรู้ประวัติศาสตร์
บ้านป่องนัก เป็นภาษาคำเมือง ที่หมายถึงบ้าน หรือ เฮือน ที่มีช่องหน้าต่างจำนวนมาก เป็นอาคารที่สร้างขึ้น เมื่อปี พ.ศ.2468 ออกแบบโดยกรมยุทธการทหารบก และควบคุมการก่อสร้างโดยพันโทพระมหาณรงค์เรืองเดช(แปลก จุลกัณฑ์) ผู้บังคับกองพันที่ 1 กรมทหารราบที่ 17 เป็นสถาปัตยกรรมยุโรปแบบคลาสสิก สมัยกรีก ราวศตวรรษที่ 13 ผสมผสานกับสถาปัตยกรรมแบบไทย ลักษณะหน้าต่างแบบแป้นเกร็ด จำนวน 250 บาน ช่องหน้าต่าง จำนวน 469 ช่อง หลังคาทรงปิรามิด ใช้เป็นพลับพลาที่ประทับของรัชกาลที่ 7 ในการเสด็จพระราชดำเนินมณฑลพายัพ เมื่อเดือนมกราคม 2469 ต่อมา ในเดือนมีนาคม 2501 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 เสด็จฯเยี่ยมราษฎรภาคเหนือ ก็ได้ใช้เป็นที่ประทับเช่นกัน และหลัง จากนั้นได้ปรับใช้เป็นกองบัญชาการมณฑลทหารบกที่ 7 จนถึงปี พ.ศ.2513 และในปัจจุบัน ได้ปรับใช้เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์มณฑลทหารบกที่ 32 ค่ายสุรศักดิ์มนตรี จังหวัดลำปาง
จากบันทึกประวัติศาสตร์ พบว่าราวปี พ.ศ. 2445(ร.ศ.121) พวก เงี้ยวมณฑลพายัพได้ก่อการกบฏขึ้นที่เมืองแพร่ และก่อเหตุไปจนถึงนครลำปาง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯให้พลตรีเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (ยศในขณะนั้น) เป็นแม่ทัพไปปราบปราม โดยตั้งกองบัญชาการอยู่ที่เมืองแพร่และให้พลตรีหลวงพิทธยุทธยรรยง ไปปราบปรามกบฎเงี้ยวที่นครลำปาง
เมื่อได้ปราบปรามเงี้ยวจนสงบเรียบร้อย พลตรีเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี พิจารณาเห็นควรมีกองทหารตั้งอยู่ที่ลำปาง เพื่อป้องกันมิให้มีเหตุร้ายเกิดขึ้น ประกอบกับจังหวัดลำปางตั้งอยู่ในชัยภูมิที่เหมาะสม เป็นศูนย์กลางติดต่อจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ จึงได้กราบบังคมทูลเรื่องนี้ให้ทรงทราบ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งกองทหารขึ้นที่จังหวัดลำปางเป็นครั้งแรก โดยจุดที่ตั้งเรียกว่าข่วงเม็งซึ่งเจ้าผู้ครองนครนครลำปางขณะนั้น คือพลตรีมหาอำมาตย์โทเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต อุทิศให้ และได้รับพระราชทานนามค่ายว่าค่ายสุรศักดิ์มนตรีในเวลาต่อมา จนถึงปัจจุบัน มีหลวงพิทธยุทธยรรยงเป็นผู้บังคับหน่วยคนแรก
ประวัติศาสตร์ เป็นการบอกเล่าเรื่องราวในอดีต กว่า 100 ปี ที่คนสมัยนี้น้อยนักจะรู้ มทบ.32และ ค่ายสุรศักดิ์มนตรี จึงได้เก็บรวบรวมทั้งภาพ ตลอดจนสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่สำคัญมาถ่ายทอดให้ทุกคนได้รับรู้และเห็นถึงความสำคัญของประวัติศาสตร์ของ บ้านเมือง การต่อสู้ การป้องกันรักษาประเทศของเหล่าทหาร และความสำคัญของสถาบันพระมหากษัตริย์ที่ผูกพันกับกองทัพและประชาชน
มทบ.32 ค่ายสุรศักดิ์มนตรีเปิด บ้านป่องนักแหล่งท่องเที่ยวใหม่ลำปาง
ฉะนั้น ในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะบอกเล่าเรื่องราวและฟื้นความทรงจำ ถึงความสัมพันธ์ด้านต่าง ๆ ระหว่างพระมหากษัตริย์ กองกำลังทหารกับประชาชนในมณฑลพายัพ ภาคเหนือ และจังหวัดลำปาง ให้กับผู้ที่มีโอกาสเข้าชมได้เป็นอย่างดี อาทิ ภาพถ่ายสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ตรวจราชการมณฑลพายัพ,ภาพถ่ายการสัมปทานป่าไม้ของบริษัทต่าง ๆ ที่เข้ามาขออนุญาตทำไม้,ภาพถ่ายกองทัพกรุงสยามเดินทัพขึ้นมาปราบปรามกบฏฮ่อและเงี้ยว โดยการนำทัพของจอมพลและมหาอำมาตย์เอกเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี,ภาพถ่ายการขุดอุโมงค์ขุนตาน,ภาพถ่ายการสร้างทางลำปาง-เชียงราย,ภาพถ่ายการสร้างสะพานรัษฎาภิเศกและการรบในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 อีกทั้งภาพสำคัญของพสกกรชาวมณฑลพายัพได้มีโอกาสรับเสด็จรัชกาลที่ 7 ครั้งเสด็จมณฑลพายัพ, รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระราชินี เสด็จภาคเหนือ เป็นต้น
และนอกจากนี้ยังมีสิ่งของเครื่องใช้ของรัชกาลที่ 7 จำนวน หนึ่ง อาทิ เครื่องใช้ที่ทำจากเงินแท้ชนิดต่าง ๆ แสดงไว้ให้ชมภายในห้องโถงที่ประทับแรม ครั้งเสด็จประทับแรมยังพลับพลาแห่งนี้ด้วย ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นว่าพระมหากษัตริย์ ทหาร และประชาชนต่างมีสายสัมพันธ์ที่แนบแน่นมาแต่อดีตและจะไม่มีวันเปลี่ยนไป
ห้องโถงชั้นแรกของพิพิธภัณฑ์ฯ จะเป็นการแสดงอาวุธยุทโธปกรณ์ ชนิดต่าง ๆ และสิ่งของเครื่องใช้ทหารญี่ปุ่นและเครื่องแต่งกาย ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 อาทิ ปืนกลหนัก ชนิดระบายความร้อนด้วยน้ำ ผลิตในประเทศอังกฤษ ปี 2455 แบบ/ขนาด .303 นิ้ว 7.7 ม.ม. ริ คเกอร์ส ที่ประชาชนในจังหวัดลำปางร่วมกับพ่อค้า คหบดี ได้รวบรวมเงินซื้อบริจาคให้กับทหารค่ายสุรศักดิ์มนตรีเพื่อต่อสู้กับทหาร สัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งยังมีสภาพสมบูรณ์ และสวยงามมาก
ขณะที่ห้องโถงหน้ามุขของอาคารชั้นบนสุด จะเป็นห้องแสดงภาพถ่ายพระราชกรณียกิจของ รัชกาลที่ 7 เสด็จฯ มณฑลพายัพ และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ,สมเด็จ ย่า เสด็จเยี่ยมราษฎรภาคเหนือและที่ลำปาง ที่สำคัญ ได้ทรงลงพระปรมาภิไธยลงในสมุดเยี่ยมด้วย ขณะประทับแรมที่พลับพลาภายในค่ายสุรศักดิ์มนตรีแห่งนี้ด้วย
วันที่ 14 กรกฎาคม 2555 มณฑลทหารบกที่ 32 ค่ายสุรศักดิ์มนตรี จังหวัดลำปาง มีอายุครบรอบการสถาปนา ปีที่ 56 กำลัง พลและชุมชนรอบข้าง ตลอดทั้งภาครัฐและเอกชน ในจังหวัดลำปาง ได้จัดให้มีการทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่กำลังพลที่ล่วงลับ และเพื่อความเป็นสิริมงคลและขวัญกำลังใจให้กับกำลังพลในปัจจุบัน ภายใต้การนำของพล.ต.เอนก อินทร์อำนวย ผบ.มทบ.32 คนปัจจุบัน[/size]
โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 14 กรกฎาคม 2555